(TBKTSG Online) – Ngày 9-3, Chính phủ đã ký Nghị quyết số 27/NQ-CP, cho phép TPHCM áp dụng thí điểm cơ chế, quy trình đặc thù để rút ngắn thời gian thực hiện bồi thường, hỗ trợ tái định cư đối với các dự án có thu hồi đất.

Tuyến metro số 1 (Bến Thành- Suối Tiên) phải mất nhiều năm mới giải phóng xong mặt bằng – Ảnh: Anh Quân

Theo đó, Chính phủ cho phép UBND TPHCM ban hành hệ số điều chỉnh giá đất vào đầu kỳ hàng năm để lập phương án bồi thường, tái định cư có lấy ý kiến người dân bị thu hồi đất. Tuy nhiên, hệ số điều chỉnh giá đất ban hành vào đầu kỳ hàng năm chỉ dùng để lập phương án bồi thường chứ không phải là giá đất cụ thể của loại đất thu hồi tại thời điểm thu hồi đất.

Còn giá đất cụ thể của từng loại được UBND TPHCM quyết định tại thời điểm thu hồi sẽ áp dụng theo khoản 2 điều 74 của Luật đất đai 2013 (Việc bồi thường được thực hiện bằng việc giao đất có cùng mục đích sử dụng với loại đất thu hồi, nếu không có đất để bồi thường thì được bồi thường bằng tiền theo giá đất cụ thể của loại đất thu hồi do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định tại thời điểm quyết định thu hồi đất).

Việc áp dụng cơ chế đặc thù để rút ngắn thời gian bồi thường thu hồi đất sẽ áp dụng từ ngày 9-3. UBND TPHCM có trách nhiệm ban hành quy chế phối hợp thực hiện trong việc thu hồi đất, bồi thường hỗ trợ, tái định cư đảm bảo công khai, minh bạch nhằm rút ngắn thời gian thực hiện. Định kỳ hàng năm TPHCM báo cáo Chính phủ kết quả thực hiện.

Nhiều năm qua, việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và bàn giao mặt bằng phải qua nhiều khâu thủ tục nên hầu hết các dự án đều làm rất chậm. Ví dụ như tuyến metro số 2 (Bến Thành – Tham Lương) mất gần 10 năm vẫn chưa giải phóng xong mặt bằng.

Theo thống kê của UBND TPHCM, đến hết năm 2020, trên địa bàn có 2.275 dự án cần thu hồi đất với diện tích thu hồi là 15.474 héc ta. Để rút ngắn thời gian bồi thường, hỗ trợ tái định cư và bàn giao mặt bằng các dự án, TPHCM đề xuất Chính phủ cho áp dụng 3 khung thời gian trong việc thu hồi đất.

Thứ nhất, khung thời gian tối đa là 240 ngày, kể từ ngày ban hành thông báo thu hồi đất để hoàn thành công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư. Trường hợp này áp dụng đối với các dự án có diện tích đất thu hồi lớn, nhiều trường hợp bị thu hồi toàn bộ nhà, đất ở, phải bố trí tái định cư hoặc trường hợp không đủ điều kiện bồi thường, không còn nơi ở nào khác ngoài căn nhà phải giải tỏa, cần có thời gian rà soát, bổ sung các chính sách hỗ trợ.

Thứ hai, khung thời gian tối đa 30 ngày tính từ ngày ban hành quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư để hoàn thành chi trả bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.

Thứ ba, nếu 100% người dân đồng thuận chấp hành bàn giao mặt bằng thì sớm nhất là 30 ngày kể từ ngày hoàn thành việc chi trả bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cho người bị thu hồi đất.

Nếu có dưới 5 trường hợp phải áp dụng biện pháp cưỡng chế thu hồi đất thì sớm nhất là 60 ngày và chậm nhất là 120 ngày làm việc kể từ ngày hoàn thành việc chi trả bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cho người bị thu hồi đất.

Trường hợp  có trên 5 trường hợp phải áp dụng biện pháp cưỡng chế thu hồi đất thì sớm nhất là 120 ngày và chậm nhất là 180 ngày làm việc kể từ ngày hoàn thành việc chi trả bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cho người bị thu hồi đất.
Với dự án sử dụng vốn ODA, cần tính thêm thời gian trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt khung chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư của dự án.

Lê Anh( thời báo kinh tế Sài Gòn)